بررسی توانایی آللوپاتیک بومادران گل زرد (a wilhelmsiiachille) درکنترل علفهای هرز سلمه تره (album chenopodium) ، تاج خروس retroflexus) husrantama) و خرفه (oleraceaportulaca ) در سویا (glycine max)

از گیاهان دارویی می توان برای کنترل علف های هرز در سیستم های کشت ارگانیک بهره گرفت. این پژوهش به منظور مطالعه و ارزیابی خاصیت آللوپاتیک اسانس و عصاره و آمیخته خاکی بومادران گل زرد (achillea wilhelmsii) بر جوانه زنی و شاخص های رشد و عملکرد سویا و علفهای هرز آن(تاج خروس، سلمه، خرفه) انجام شد. این مطالعه در دو بخش آزمایشگاهی و گلخانه ای (در آزمایشگاه و گلخانه جهاد کشاورزی سرایان) در سال 1390 انجام شد. بخش آزمایشگاهی بر اساس طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و سه سطح (0، 150، 300، 450 پی پی ام)برای اسانس و وسه سطح (0، 5/12، 25، 5/37 گرم در لیتر) برای عصاره آبی بومادران گل زرد با استفاده از آب مقطر انجام شد. بخش گلخانه ای بر اساس طرح بلوکهای کامل تصادفی علاوه بر اعمال غلظت های مذکور اسانس و عصاره در بخش آزمایشگاهی تیمار آمیخته خاکی اندام هوایی بومادران گل زرد در سه سطح (0، 5، 10، 15 درصد وزنی) در سه تکرار به خاک گلدان سویا و علفهای هرز آن اضافه گردید. در بخش آزمایشگاه غلظت های مختلف اسانس، شاخص های رشد سویا و علفهای هرز را کاهش داد. غلظت های مختلف اسانس و عصاره جوانه زنی تاج خروس را بطور کامل متوقف کرده و درصد جوانه زنی سلمه را نسبت به شاهد، بیش از 80 درصد کاهش داد و از رشد ساقه چه سلمه بطور کامل جلوگیری نمود. غلظت های مختلف عصاره وزن خشک گیاهچه خرفه را بیش از 75 درصد نسبت به شاهد کاهش دادند اما در سویا کاهش معنی دار شاخص های رشد در غلظت های بالای اسانس و عصاره مشاهده شد. نتیجه آنکه اثر آللوپاتی عصاره برتر از اسانس در بخش آزمایشگاه بود. در بخش گلخانه اکثر شاخص های رشد سویا و علف هرز خرفه مانند ارتفاع، قطر ساقه، تعداد برگ، مراحل فنولوژیکی و سطح برگ تحت تاثیر اسانس سطوح مختلف اسانس قرار نگرفت. عملکرد دانه، وزن هزار دانه سویا نیز تحت تاثیر سطوح مختلف اسانس تفاوت معنی دار نشان نداد. غلظت های مختلف عصاره ارتفاع ساقه، تعداد برگ، عملکرد دانه، وزن هزار دانه سویا تاثیری نداشت اما سایر شاخص های رشد را کاهش داد. آمیخته خاکی نیز با شدت بیشتری اکثر شاخص های رشد و عملکرد را در علفهای هرز نسبت به سویا تحت تاثیر قرار داد. برآیند نتایج نشان می دهد اثر بازدارندگی عصاره بیشتر از اسانس و آمیخته خاکی بیشتر از عصاره بود. بر این اساس از عصاره، اسانس و آمیخته خاکی بومادران گل زرد می توان برای کنترل علف های هرز مزارع سویا استفاده کرد.